Rotterdam

In Rotterdam en omgeving leken zich minder Belgische kunstenaars op te houden dan bijvoorbeeld in Den Haag of Amsterdam. De bekendste uitwijkelingen in de havenstad waren Rodolphe en zijn vrouw Juliette Wytsman. Zij hebben veel in de omgeving geschilderd, volhardend in dezelfde zonnig-impressionistische stijl die beider werk voor de oorlog al kenmerkte. In 1917 woonden en werkten ze tijdelijk in Mook en Middelaar, en in 1918 in het Brabantse Oisterwijk. Zoals hierboven al vermeld, was Rodolphe Wytsman betrokken bij de organisatie van tentoonstellingen namens de Belgische regering, die bedoeld waren om de 'officiële' nationale kunst te propageren in Nederland en het buitenland. Plasschaert bezocht een van de exposities, in 1917 in Museum Suasso te Amsterdam, en doopte opnieuw zijn pen in gif: 'Ten tweede: wat vind ik hier? Breed-uitgestald het werk van Wijtsman en van mevrouw Wijtsman; op ruime plaats dat van Opsomer, de twee inrichters dezer tentoonstelling, vermoedelijk. En wat is er van dit werk? In geen van drie-en is iets van den meester. Een meester is anders. (...) Het werk van Wijtsman en dat van zijn vrouw is kleur, die in den diepen sonoren zin van dat woord geen kleur is, en het is ten andermale, een kunnen dat niet tot kunst wordt.' Hij besluit zijn beschouwing met de retorisch gestelde vraag: 'Stinkt dit niet alles naar politiek, - en niet naar onoprechtheid?'¹ .

Gerard Baksteen vestigde zich na het uitbreken van de oorlog in IJsselmonde en stelde regelmatig werk tentoon in de omgeving, bijvoorbeeld bij Pictura in Dordrecht en Huize van Hasselt in Rotterdam. Er is werk bekend van hem uit Rhoon, hoewel hij ook in Zierikzee gewoond moet hebben. Voordat hij naar België terugkeerde, heeft hij al zijn schilderijen aan 'een kunsthandelaar' verkocht, alsof hij daarmee een streep wilde trekken onder de periode van zijn ballingschap.²